|
Als geïnteresseerde leek verzamelde ik
documenten, data, kaarten e.a. informatie over de periode
843-1500 van de Geschiedenis der Lage
Landen aan de zee....
Dat dit gebied overeenstemt met de Belgische en Nederlandse
provincies / gebieden hebt U dan wel
opgemerkt. Het omvat dus de periode beginnend met het Verdrag van
Verdun, waar
het rijk van Karel de Grote werd
verdeeld tussen de 3 kleinzonen. Het Middenrijk, later genoemd
Lotharingen - vervolgens ‘Duché de
Lothier’- onderging een tumultueuze geschiedenis tot het in 1500
grotendeels werd samengebracht onder
de Bourgondische Habsburger Keizer Karel V.
Wanneer men de huidige staatkundige kaart van Europa bekijkt
merkt men dat een ‘verbrokkelde middenstrook’, tussen Frankrijk en Duitsland, samenvalt met het
toenmalige Lotharingen. Dit gebied is verbrokkeld in kleinere staten, als getuigen van de
assertiviteit en onafhankelijkheidsdrang van de bevolking in dit gebied, verkregen door noeste arbeid en
handelsvoering en de progressieve invloed van de burgerij op het bestuur, wat men nu de middenstand pleegt te noemen.
Deze geschiedenis werd
destijds in het schoolprogramma van mijn collegejaren
(1945-1951) grotendeels verwaarloosd, of beter, niet besproken,
om welke reden dan ook. Vast staat dat dit in feite een
geschiedenis is die ten dele samenvalt met de Duitse
geschiedenis, wat waarschijnlijk moeilijk lag in deze periode,
want het gebied tussen Schelde en Rijn maakte deel uit van het
Duitse Keizerrijk!. De geschiedenis van het graafschap
Vlaanderen en zijn botsingen met Frankrijk lag beter in de
patriotische context van een Vaderlandse Geschiedenis... Enkel
de Slag van Woeringen werd even vernoemd, maar de samenhang werd
in het ongewisse gelaten. Het Prinsbisdom Luik mocht wel even
aangeduid, maar de veelal weinig stichtende gebeurtenissen in
dit kerkelijk milieu pasten niet in de geest van de
Contra-Reformatie.
Met moeite vonden we in
antiquariaten enkele boeken die het onderwerp behandelden.
Kaarten werden hier en daar bijeen gesprokkeld evenals gegevens
van de genealogie van al deze persoonlijkheden. Wij hebben
vooral gepoogd een duidelijke voorstelling te bieden van de
gebeurtenissen in deze tijd, in het bijzonder in een zekere
‘samenhang’, daar het gebeuren in het ene grondgebied dikwijls
samenhangt met wat in een ander gebeurt. Daarenboven zijn de
veroverings- en huwelijksperikelen dikwijls doorslaggevend voor
het verdere verloop. Het gebeuren in één gebied of dynastie kan
derhalve moeilijk begrepen worden zonder de kennis van de
genealogie of stambomen der verschillende huizen of geslachten,
en omgekeerd.
Opvallend vonden we dat de genealogie in de ons bekende
tekstboeken eerder summier wordt weergegeven. Het moderne
medium, het Internet, bevat verschillende documenten. Deze zijn
evenwel - in computertermen uitgedrukt - eerder listings, die in
een eerste oogopslag weinig duidend, laat staan overzichtelijk
zijn. Dat de gegevens in de verschillende ‘banken’ niet altijd
overeenkomen zullen de specialisten terzake wel weten, maar
kunnen voor een leek wel verwarrend zijn. Voor sommigen waren we
verplicht de verschillende voorstellingen weer te geven. Datums
van geboorte en overlijdens zijn ook een ander paar mouwen. De
genealogieën werden samengebracht in een afzonderlijk boekje.(°)
De tekst is bestemd
voor een geïnteresseerd en niet gespecialiseerd publiek. Het
opent geen nieuwe inzichten, maar poogt een synthese te brengen
die niet in de eerste plaats bestemd is voor historici. Zij
zullen het wellicht kunnen gebruiken als een pretentieloos
naslagwerk, vooral voor de genealogische gegevens die hierin
verzameld zijn.
Het lag vooral in onze bedoeling een klaar
overzicht te brengen van het gebeuren in
deze blijkbaar ingewikkelde geschiedenis, waarvan de
gewelddadigheid ons nu op zijn minst het voorhoofd doet fronsen.
Het is dan niet te verwonderen dat die particularismen tot in
onze huidige tijd, met de poging tot Europese éénmaking, blijven
nazinderen. Onze Europese politici willen ieder (nog altijd)
koning zijn.... Dr.JM Debois
(°) Francia Media
Inferior : Genealogieën der Vorsten-Families in de Lage Landen
tijdens de Middeleeuwen (800-1500) - Uitgave in eigen beheer
J.M.Debois |
